Door de jaren hebben er in Dordrecht heel wat "buitenbeentjes" rondgereden, zo reed in 1970 enkele dagen een DAF-standaardbus van de HTM op proef. Ook eind 1974 kwam er weer zo'n bus op proef naar Dordrecht, maar nu voor enkele weken, en in januari 1975 werd proefgereden met een zelfde type bus van de RET. Pas in 1989 kwam er weer een proefbus: een Mercedes O405 uit Duitsland reed enige tijd met het nummer 89 bij het GVB.
In 1994 werd het aantal buitenbeentjes echter flink hoger, op deze pagina wordt beschreven wat er toen zoal in Dordrecht rondreed.
Op de foto links staan twee bussen. De linker bus is een Van Hool A 308 D. Dit is een demobus gespoten/beplakt in de kleuren van de Lijn (hun grootste afnemen. De rechtse bus is een Neoplan 8008E,die destijds op de Hannover Messe rondreed. Ten behoeve van een politieke demonstratie hebben een paar TD-ers deze met een gehuurde dieplader uit Hannover opgehaald. De grote borden op het dak waren voorzien van VARTA reclame en heb ik laten bekleden met het oorspronkelijke CITY-logo.Na de demonstratie zijn de beide bussen richting Lier en Hannover gegaan. Ze hebben dus nooit in Dordrecht op de lijn gereden.
(tekst: Jan F.L. de Waal)Een A308 D-demo en een Neoplan 8008E t.b.v. een demonstratie aan de Dordtse gemeenteraad op het garageterrein van SVD (foto: Jan F.L. de Waal).
Vanaf 1994 werd er geexperimenteerd met citybusjes van diverse merken en met diverse aandrijvingen. Zes hiervan waren Van Hool A308's, de 05, 09, 10, 19, 20 en 21.De 05 had een dieselmotor, de 09 was een hybridebus, de 10 reed op CNG oftewel aardgas en de 19, 20 en 21 waren eveneens hybridebussen.
Foto rechts: De SVD 09, een Van Hool A308 H, op het Stationsplein in Dordrecht (foto: Ron van Poppel).
Deze bus was als demobus gebouwd voor Dordrecht en keerde in 1998 terug naar Van Hool. Als De Lijn 3582 kreeg de bus een tweede leven in het Belgische Leuven en later in Brugge.
Ook reed een achttal Neoplan 8008's op proef bij SVD. De 03 en 04 hadden een elektromotor die van energie voorzien werd door grote batterijen. Om deze op te laden was nabij het VVV-kantoor aan de Stationsweg een oplaadstation gerealiseerd.
De 17, 18, 23, 24, 25 en 26 waren voorzien van een dieselmotor.
Foto links: De SVD 04, een Neoplan 8008E, op het Stationsplein in Dordrecht. De elektromotor van deze bus werd door middel van batterijen van energie voorzien. (foto's: Ron van Poppel)
Foto links: De SVD 07, een hybride DAB LA Servicebus/DAB Silkeborg MidiCity, op het Bagijnhof in Dordrecht
Foto rechts: De SVD 12, een prototype elektrische bus van Spijkstaal, op het Stationsplein in Dordrecht
Ook voor de proef met servicelijn 24A/B in Krispijn, die eveneens in 1994 van start ging, waren bussen met alternatieve aandrijving aanwezig. Het betrof hier de hybride DAB LA Servicebus/DAB Silkeborg MidiCity's 06 en 07.
Tot slot was als proefbus ook nog de 12 aanwezig, een prototype van Spijkstaal, die net als de 03 en 04 werd aangedreven door een elektromotor op batterijen.
De ervaringen die met de diverse proefbussen vanaf 1994 werd opgedaan, leidde tot de aanschaf van een zestiental DAB Silkeborg MidiCity's met LPi (vloeibare LPG-injectie) motor en een meesturende achteras. Zeven hiervan waren bestemd voor het citybusnet, negen stuks voor het servicebusnet. Voor de servicebus werden ook zes Berkhof Premiers op DAF SB250 chassis besteld. Deze bussen waren echter geen van allen geleverd bij de start van het driebussensysteem op 1 juni 1997, waardoor diverse bussen gehuurd moesten worden.
In afwachting van de 16 DAB'jes werden van de RET de 700-703, 706 en 709 gehuurd, ook kwamen de VEONN 6016 vernummerd als 711 en de NZH 6023 tijdelijk in Dordrecht te rijden.Eind 1997 keerden deze bussen weer terug naar de RET, VEONN en NZH.
Foto links: De 701 werd gehuurd van de RET en ingezet op het servicenet. Als lijn 24B ri. Krispijn vertrekt de bus vanaf het station. (foto: Ron van Poppel)
Ook in afwachting van de zes Berkhof Premiers werden bussen gehuurd, namelijk een zestal Neoplans van de HTM: de 724, 728, 738, 754, 757 en 758. Deze reden tot mei - november 1998 in Dordrecht en keerden daarna
weer terug naar Den Haag.
Foto rechts: De 758 werd gehuurd van de HTM voor inzet op het servicenet. Lijn 23 naar de Staart staat hier gereed bij het servicebusknooppunt Merwedeziekenhuis, tegenwoordig Albert Schweitzer Ziekenhuis locatie Dordwijk (foto's: Ruurd Berendes [724] en Ron van Poppel [758])
Eind 2001 werd door HTM een Europese aanbesteding uitgeschreven voor de levering van een viertal nieuwe citybussen ter vervanging van de storingsgevoelige DAB'jes.Slechts twee busbouwers bleken het gevraagde te kunnen leveren en van beide types kwam vervolgens een bus naar Dordrecht om aan een kritische blik onderworpen te worden. Het werd uiteindelijk de Mercedes Cito ten koste van de Van Hool New A308. De laatstgenoemde viel mede af door de opstapjes naar de stoelen als gevolg van de in het midden van de bus geplaatste motor.
Foto links: Eind 2001 kwam een Van Hool New A308 naar Dordrecht, in de garage werd de bus aan een kritische blik onderworpen (foto: SVD)
Ook na de overname door HTM zijn er buitenbeentjes bij SVD geweest. Zo waren in 2001 van 11 t/m 14 september de gelede bussen 901 en 916 van de HTM in Dordrecht vanwege het gratis vervoer ter gelegenheid van de opening van het vernieuwde Statenplein.
Ze werden op 12, 13 en 14 september volgens een vaste dienstregeling ingezet op alle lijnen behalve lijn 20.Foto rechts: De HTM 901 reed op 12, 13 en 14 september 2001 op de Dordtse lijnen als extra capaciteit tijdens het gratis vervoer ter gelegenheid van de opening van het vernieuwde Statenplein. De bus staat hier klaar om als lijn 7 naar Sterrenburg te vertrekken vanaf halte Centrum. (foto: SVD)
Ook in 2002 kwamen er weer gelede bussen uit Den Haag naar Dordrecht. Tijdens Dordt in Stoom in mei van dat jaar kwamen de HTM 918, 919, 920 en 921 waarmee een parkeerpendel werd gereden vanaf een gratis parkeerterrein aan de Mijlweg, via het station naar de modelbouwshow in de SVD-garage aan de Baanhoekweg en terug. De 921 was toen overigens nog gloednieuw: deze HTM-bus reed zijn eerste
ritten in de reizigersdienst bij SVD!Voor het gratis vervoer, wat in 2002 plaatsvond op de zes zaterdagen voorafgaand aan de kerstdagen, kwamen ook gelede bussen naar Dordrecht. Ze reden dit keer alleen op de oneven gratis zaterdagen: de 1e dag de 921, de 3e dag de 923 en de 5e dag weer de 921.
Foto links: De HTM 923 reed op zaterdag 30 november 2002 als versterking bij SVD vanwege het gratis vervoer op de zes zaterdagen rond Sinterklaas en Kerst en is hier onderweg als lijn 3 naar Crabbehof op het centraal station. (foto: Daniël Bleumink)
Begin 2005 kwamen de HTM 188, 189 en 190 afzonderlijk van elkaar enkele dagen naar Dordrecht in ruil voor een van de Mercedes Cito's van SVD die die dagen in Den Haag verbleef. De Cito's werden daar ingezet ter vervanging van de eigen Cito's van HTM, die regelmatig defect raakten, op de tijdelijke lijn 35 Nootdorp - Leidschenveen.
Andersom vond de ruil ook plaats: toen in oktober en november 2005 achtereenvolgens de SVD 651, 654 en 653 defect raakten kwamen de Haagse Cito's 791 en 792 die daar inmiddels overbodig waren tijdelijk naar Dordrecht. Onhandig was bij deze ruilingen echter wel dat de Dordtse Cito's geen Haagse bestemmingen hadden en andersom, de B96's zijn wel van zowel Haagse als Dordtse bestemmingen voorzien en daardoor eenvoudiger uit te wisselen.
Foto links: De HTM 189 was een van de Haagse bussen die in ruil voor een Cito tijdelijk in Dordrecht reed. De bus is hier onderweg als lijn 7 naar Sterrenburg en staat op het punt te vertrekken van halte Planetenlaan aan de Planetenlaan.
Foto rechts: De HTM 792 reed ter vervanging van een defecte SVD-Cito tijdelijk in Dordrecht en staat hier als lijn 20 ri. P-Energiehuis bij het Centraal Station. (foto's: Daniël Bleumink)
Ook eind 2005 waren er weer Haagse busjes in Dordrecht, dit keer bij SVD's taxidochter Lotax. Doordat de Drechthopper, die zaterdags altijd al z'n drukste dag heeft, tijdens het gratis vervoer nog drukker werd kwam men daar namelijk taxibusjes tekort. Als oplossing hiervoor werden de HTM 402 en 403 naar Dordrecht gehaald, die werden ingezet op pendelbus 23 die in opdracht van SVD door Lotax gereden wordt.
Op zaterdag 3 december werd ook de Haagse 792 met spoed naar Dordrecht gehaald, deze nam de dienst over van de 653waarin aan het eind van de ochtend bij halte C op het busstation geen beweging meer was te krijgen.
Foto links: De HTM 403 als pendelbus 23 op het eindpunt P-Weeskinderendijk (foto: Daniël Bleumink)
In de week van 25 maart t/m 2 april 2006 werd de HTM 326 in Dordrecht ingezet ter kennismaking van de Dordtse chauffeurs met dit bustype."Veel chauffeurs hebben een bloedhekel aan de blauwe Berkhof bussen, waardoor Berkhof alles behalve populair is bij ons. Om dit gevoel een beetje weg te nemen is deze bus hier aanwezig." (info: Henk Kwakernaat)
Foto rechts: De HTM 326 als lijn 7 ri. Centrum op het Beverwijcksplein (foto: Daniël Bleumink)
Foto links: De HTM 155 in dienst op lijn 4 ri. Wielwijk draait vanaf de Burgemeester de Raadtsingel het busstation op.
Foto rechts: Ter vervanging van een defecte SVD-cito was de HTM 791 eind april in Dordrecht. Hij rijdt hier als lijn 20 ri. Centraal Station in de Prinsenstraat, i.v.m. een defecte filmbak werden met bordjes achter de ruit lijnnummer en bestemming aangegeven. (foto's: Daniël Bleumink)
Ook eind april en begin mei 2006 waren er weer Haagse bussen in Dordrecht. De 791 kwam eind april ter vervanging van een cito en is inmiddels van de Dordtse bestemmingen voorzien. Niet dat men daar iets aan had, want de filmbak was defect...Begin mei 2006 was het de 155 die ter vervanging van een onbekende bus enige tijd in Dordrecht heeft rondgereden.
Als soort van afscheid van het HTM-tijdperk kwamen in december 2006 nog eenmaal een drietal gelede bussen uit Den Haag naar Dordrecht. Dit waren de 905, 914 en 920 die werden ingezet op de pendeldienst tussen het grote evenementen-parkeerterrein aan de Mijlweg en de Kerstmarkt in de binnenstad.
Foto links: De HTM 920 als pendelbus Kerstmarkt - P-Mijlweg op de hoek Papeterspad/Singel in Dordrecht (Foto: Daniël Bleumink)
Na de komst van Arriva waren de meeste aanwezige buitenbeentjes redelijk onopvallend: het betrof met name Wrights die tijdelijk van de streekdienst geleend werden. Opvallender waren de extra reservebussen die vanaf eind januari werden ingezet, de Dennis Dart SPD/Alexander ALX200's 5879, 5888 en 5892 kwamen hiervoor helemaal vanuit de Friese vestiging Oosterwolde naar Dordrecht.
Foto rechts: De Arriva 5892 kwam tijdelijk over uit Oosterwolde om als extra reservebus ingezet te worden (Foto: Daniël Bleumink)
Een Wright die wat meer opviel tussen zijn soortgenoten was de 5933, die tijdelijk overkwam vanuit Leeuwarden. Naast het stadsinterieur en de naar binnen openende deuren viel deze nog het meeste op door het duidelijk aanwezige logo van de Gemeente Leeuwarden op de bus.Foto links: De Arriva 5933 kwam tijdelijk over uit Leeuwarden ten tijde van de ombouwoperatie bij de Dordtse Wrights (Foto: Daniël Bleumink)
Toen met ingang van de nieuwe dienstregeling op 27 april 2007 de rust in Dordrecht een beetje terugkeerde nam tijdelijk ook de hoeveelheid buitenbeentjes nogal af. In 2008 was er echter nog wel een opvallende bus aanwezig: op de reservediensten reed gedurende enige tijd een Mercedes O408.Nadat in september 2009 de 729 werd getroffen door een motorbrand, waardoor deze bus total-loss raakte, was er op korte termijn een vervanger nodig. Deze werd gevonden in de vorm van de 5919, een ex-Zweedse Volvo B10BLE die eerder bij Arriva Groningen had gereden. Echt een stadsbus was dit niet, daarom werd deze vooral ingezet op enkele spitsritten van lijn 5.
Foto rechts: De Arriva 5919 kwam tijdelijk over uit Groningen na de motorbrand van de 729 (Foto: Daniël Bleumink)
De inzet van de 5919 was tijdelijk totdat er geschikter materieel beschikbaar was. Dit geschiktere materieel kwam beschikbaar met het aflopen van de concessie van Arriva in Groningen en Drenthe, waardoor enkele Citaro's in stadsuitvoering vanuit Groningen naar Dordrecht verhuisden.In eerste instantie betrof dit alleen de 537 ter vervanging van de uitgebrande 729, maar later kwam ook de 536 over als tijdelijke bus gedurende het uitvoeren van modificaties aan de andere Citaro's. Uiteindelijk is deze bus echter gebleven tot twee jaar later de Citaro's vervangen werden door de nieuwe hybride Volvo-bussen.
Foto links: De Arriva 537 kwam over uit Groningen ter definitieve vervanging van de deels uitgebrande 729 (Foto: Daniël Bleumink)
Na de grote vernieuwing van het Dordtse wagenpark gedurende 2011 waren er lange tijd niet meer echte buitenbeentjes op de stadsdienst te vinden, hooguit kwamen met enige regelmaat zowel midi- als 12-meterbussen al dan niet tijdelijk van de streekvestigingen over.De jaren zonder al te veel bijzonderheden werden na de overgang van de concessie naar Qbuzz gevolgd door een tijd waarin de buitenbeentjes elkaar in snel tempo opvolgden. Dat begon al toen de concessie nog geen week oud was en er voor de pendeldiensten voor de Kerstmarkt Dordrecht enkele gelede Citaro's uit Utrecht overkwamen naar Dordrecht.
Foto rechts: De Qbuzz 4164 kwam gedurende een weekend over uit Utrecht om de parkeerpendels van en naar de Kerstmarkt te rijden (Foto: Daniël Bleumink)
Aan het begin van 2019 bleek dat de tijdelijke bussen waarmee Qbuzz de stadsdienst op dat moment uitvoerde niet heel betrouwbaar waren en daarnaast was er ook extra materieel nodig om de gevolgen van te krappe rijtijden op te vangen. Langere tijd reed daarom de Utrechtse Citaro 4065 in Dordrecht rond als versterkingsbus, wat toch wel een opvallend geval was zo in het geel tussen alle groene stadsbussen.Foto links: De uit Utrecht afkomstige Qbuzz 4065 versterkte langere tijd de Dordtse stadsdienst (Foto: Daniël Bleumink)
Later in het jaar kwamen nog twee minder opvallende buitenbeentjes naar Dordrecht, want uiterlijk was er aan de 6138 en 6139 niks bijzonders te zien. Beide bussen waren echter demobussen van Ebusco en reden tijdelijk op de stadsdienst in de Drechtsteden om eventuele kinderziekten te ondervangen.Lang genoeg bleven ze uiteindelijk niet, want aan het eind van 2019 bleken er nogal wat problemen op te treden met de nieuwe Ebusco's. Daarbij was met name de soms uitvallende verwarming een probleem met de wintermaanden in aantocht. Om voldoende vervangend materieel te hebben mocht er een Ebusco met defecte verwarming uitvallen kwamen daarom een aantal Citaro LE's van Qbuzz Groningen over, die daar inmiddels overbodig waren geworden door de instroom van nieuw materieel. Vrijwel dagelijks waren er wel een of meerdere exemplaren op de stadsdienst in de Drechtsteden te zien.
Foto rechts: De Qbuzz 3242 kwam over uit Groningen als extra reservebus om Ebusco's met uitvallende verwarming te vervangen (Foto: Daniël Bleumink)